Այսօր անվանի դերասան Ցոլակ Ամերիկյանի ծհիշատակի օրն է։ Ծնվել է Ցոլակը Տրապիզոնում։ Արհեստավորությամբ զբաղվող ընտանիքում։ Կրթությունը սկսել է ստանալ Բաթումում, ուր գնացել է հորեղբոր հետ։
Հետո Վենետիկում է հայտնվել, սովորել միաբանությունում Մխիթարյան։ Վերադառնալով Բաթում, դիլետանտ խմբերի հետ ներկայացումներ է սկսել անել ու ներառվել։ Խաղացել է ընթացքի լավագույն պիեսներում։ Շրջագայություններ է սկսել Փարիզ ու Եգիպտոս։
Ամո Խարազյանի թատերային խմբակում է ընդգրկվել։ Կովկաս գալով խաղացել է Վ․ Փափազյանի հետ։ Շրջագայություններից հետո կապվել է Լենինականի թատրոնի հետ ու մնացել է այնտեղ։ Նրա Սաթինը, Ռևիզորը, Վուրմը․․․ ու շատ խաղացած կերպարներ աննկարագրելի հիշվել են տեսնողների կողմից։
Կինոաշխատանքներ ևս ունեցել է Ցոլակը, ի դեմս «Զանգեզուր», «Փառքի օղակներ» ֆիլմերի։ «Տժվժիկ»-ում աղա Նիկողայոսին է մարմնավորել, հիշվել վառ ստեղծած դերով։ Ցոլակ Ամերիկյաի խարակտերային ամպլիտուդը գրավել էշատ երկրպագուների, որոնք եկել են ներկայացումների նրա խաղով տարվելու համար։ Ամենակարկառուն դերասաններից է բեմի հայկական։
